Γκραβούρα που απεικονίζει το πρόσωπο ενός ανθρώπου που βιώνει χρόνιο πόνο.
M. Engelbrecht, 1732
Σύμφωνα με τη Διεθνή ένωση για τη μελέτη του πόνου, ο χρόνιος πόνος είναι «μια δυσάρεστη αισθητική και συναισθηματική εμπειρία, σε συνδυασμό με πραγματική ή δυνητική βλάβη των ιστών, ή περιγράφεται με τους όρους μιας τέτοιας βλάβης, που παραμένει πέρα από την αναμενόμενη περίοδο επούλωσης του ή ίασης της νόσου που τον προκαλεί».
Οι τύποι του χρόνιου πόνου είναι:
Χρόνιος καλοήθης πόνος: διαρκεί για 6 ή περισσότερους μήνες και είναι μη επαρκώς ανταποκρινόμενος σε θεραπείες. Ο χρόνιος πόνος στην πλάτη είναι ένα συνηθισμένο παράδειγμα.
Επαναλαμβανόμενος οξύς πόνος. Μια σειρά από περιοδικές εμφανίσεις πόνου υψηλής έντασης. Τέτοια παραδείγματα αποτελούν οι κεφαλαλγίες τάσεως, οι πόνοι στην κροταφογναθική άρθρωση, η νευραλγία τριδύμου κλπ.
Χρόνιος προοδευτικός πόνος: πόνος που διαρκεί πάνω από 6 μήνες με σταδιακή αύξηση της έντασης του. Αυτός ο πόνος μπορεί να συνδέεται με διάφορες χρόνιες νόσους όπως ρευματικά νοσήματα, κακοήθειες κλπ.
Οι συχνότερες εντοπίσεις του χρόνιου πόνου είναι:
Χρόνιος πόνος στην πλάτη που αποτελεί και την πιο συχνή μορφή χρόνιου πόνου
Πρωτογενείς πονοκέφαλοι
Σύνδρομο ινομυαλγίας
Πώς αλληλοεμπλέκονται η κατάθλιψη και ο χρόνιος πόνος.
Είναι γνωστό ότι η κατάθλιψη και το άγχος καθώς επίσης και το αίσθημα του πόνου, μεταβιβάζονται μέσα από το νευρικό σύστημα χρησιμοποιώντας τους ίδιους δρόμους (κοινούς νευροδιαβιβαστές). Είναι φυσικό λοιπόν η κατάθλιψη να δημιουργεί αίσθημα πόνου σε πολλά διαφορετικά σημεία του σώματος και πολλοί ασθενείς- ειδικά ηλικιωμένοι – να παραπονούνται αποκλειστικά και μόνο για πόνους, ενώ παράλληλα ο χρόνιος πόνος, τόσο ψυχολογικά όσο και βιολογικά, συμμετέχει στην παθογένεια της κατάθλιψης. Δηλαδή, ασθενείς που πάσχουν από αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα όπως ρευματοειδή αθρίτιδα, συστηματικό ερυθματώδη λύκο (ΣΕΛ) κλπ, όπως και ασθενείς που πάσχουν από χρόνια μυοσκελετικά προβλήματα κυρίως της σπονδυλικής στήλης αλλά και των άκρων, ασθενείς που πάσχουν από καρκίνο και άλλες νεοπλασίες, παρουσιάζουν πολύ συχνούς και επίμονους πόνους. Οι συνεχείς αυτοί πόνοι συμβάλλουν στη δημιουργία της κατάθλιψης τόσο ψυχολογικά όσο και βιολογικά, ενώ όταν εγκατασταθεί η κατάθλιψη, επιδεινώνει συνεχώς τα οδυνηρά συμπτώματα, εμπλεκόμενα σε έναν αέναο χορό με το χρόνιο νόσημα και τον πόνο από τη μια και την κατάθλιψη – άγχος από την άλλη.
Για να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος είναι απαραίτητη η ψυχιατρική παρέμβαση και βοήθεια.
Εδώ και δεκαετίες έχουμε διαπιστώσει ότι τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα (τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά παλαιότερα) και τα νεότερα SSRI’S και SNRI’S) βοηθούσαν και βοηθούν θεαματικά στη μείωση ή και την εξαφάνιση του χρόνιου πόνου, γι’αυτό και χρησιμοποιούνται σαν φάρμακα πρώτης γραμμής στα ιατρεία πόνου. Παραδείγματα ασθενών που επί χρόνια ταλαιπωρούνταν αναζητώντας βοήθεια σε αναλγητικά αντιφλεγμονώδη κλπ έλυσαν το πρόβλημα υγείας τους και αναβάθμισαν την ποιότητα ζωής τους καταφεύγοντας σε ψυχιατρική βοήθεια.